Saga Liquidity Integration Layer Explained

Phần II: Một kỷ nguyên mới cho nền kinh tế Blockchain

Giới thiệu

Trong phần 1 của Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga (LIL), chúng ta đã phân tích vấn đề phân mảnh thanh khoản đang gây nhức nhối trong hệ sinh thái blockchain hiện nay. Các chuỗi với công nghệ, bên liên quan và mô hình kinh tế khác nhau đã làm xói mòn khả năng kết hợp giữa các ứng dụng và dẫn đến tình trạng thanh khoản bị phân mảnh. Lớp Tích Hợp Thanh Khoản (LIL) của Saga giải quyết vấn đề này bằng cách giới thiệu khả năng kết hợp xuyên chuỗi vào hệ sinh thái Saga. Với LIL, giao thức Saga kiểm soát cả quá trình sản xuất khối lẫn hệ thống thanh khoản. Với sự kết hợp này, Saga có thể áp dụng một mô hình kinh tế tập trung vào thanh khoản hoàn toàn mới, chưa từng có trong blockchain.

Mô hình kinh tế tập trung vào thanh khoản là gì?

Hầu hết các cơ sở hạ tầng blockchain hiện nay phụ thuộc vào gas như một nguồn doanh thu và giá trị tích lũy cho giao thức, điều này buộc phí gas và phí giao dịch trở thành một phần không thể tránh khỏi trong trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, một mô hình kinh tế dựa trên gas lại dẫn đến trải nghiệm kém cho cả người dùng và nhà phát triển.

Mô hình kinh tế tập trung vào gas này hạn chế sự đổi mới, cản trở các thử nghiệm và kìm hãm tốc độ chấp nhận công nghệ. Ngược lại, mô hình kinh tế tập trung vào thanh khoản của Saga mở ra một phương pháp mới để tích lũy giá trị token, giúp giải quyết các vấn đề mà mô hình dựa trên gas tạo ra.

Mô hình kinh tế tập trung vào thanh khoản có khái niệm đơn giản và có thể tóm tắt trong một câu: Saga tạo ra doanh thu giao thức bằng cách trích một phần từ tất cả thanh khoản và giá trị luân chuyển qua LIL.

Vì LIL của Saga tự động kết nối tất cả các chainlet và các chuỗi bên ngoài hệ sinh thái Saga thành một sản phẩm thuận tiện, giao thức Saga có thể trích một phần từ tất cả hoạt động kinh tế được tạo ra bởi các ứng dụng trên Saga.

Tiềm năng doanh thu giao thức và cơ hội tích lũy giá trị cho Saga trong mô hình kinh tế tập trung vào thanh khoản lớn hơn gấp nhiều lần so với nền kinh tế dựa trên phí gas. Điều này cho phép giao thức tạo ra giá trị chỉ từ lớp thanh khoản, thay vì từ chi phí hạ tầng (và phí gas). Đây chính là mô hình kinh tế tập trung vào thanh khoản của Saga. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn.

Những hạn chế của nền kinh tế tập trung vào gas

Theo truyền thống, các blockchain sử dụng hệ thống kinh tế token tập trung vào gas. Để tương tác với các ứng dụng trên blockchain, người dùng trước tiên phải mua token gas gốc và thanh toán cho các validator (và những người staking) để giao dịch của họ được ghi nhận trên blockchain.

Hệ thống kinh tế token dựa trên gas này dẫn đến vấn đề trải nghiệm người dùng, từ đó kìm hãm sự phát triển và khả năng tiếp cận công nghệ.

Thứ nhất, hệ thống kinh tế token tập trung vào gas buộc người dùng phải mua và giữ một lượng gas đủ lớn trước khi tương tác với mạng lưới. Điều này tạo ra một rào cản tiếp cận, khi các ứng dụng phải “huấn luyện” người dùng nắm giữ một token không liên quan đến ứng dụng của họ. Sự bất tiện này còn lặp lại trên mọi chuỗi mà ứng dụng được triển khai.

Thứ hai, hệ thống kinh tế dựa trên gas dẫn đến chi phí giao dịch đắt đỏ và khó đoán trước do giá gas được điều chỉnh theo thị trường. Những mức giá này tạo ra rào cản nhân tạo đúng vào thời điểm ứng dụng bắt đầu thu hút người dùng. Mạng lưới lẽ ra nên hỗ trợ và khuyến khích các ứng dụng mới đang phát triển mạnh mẽ. Thay vào đó, các hệ thống kinh tế dựa trên gas lại tăng chi phí và rào cản tiếp cận đối với người dùng mới.

Thứ ba, phí gas luôn là dòng tiền chảy ra khỏi người dùng và vào mạng lưới. Trong hành trình phát triển sản phẩm thông thường, thời điểm đạt được khả năng tiếp cận số đông và thời điểm có lợi nhuận thường là hai giai đoạn khác nhau. Trong thế giới thực, chi phí nền tảng giai đoạn đầu thường được trợ cấp để thúc đẩy tăng trưởng, còn việc kiếm tiền sẽ diễn ra sau khi đạt được hiệu ứng mạng lưới. Tuy nhiên, khi mạng lưới thu doanh thu mà không quan tâm đến mục tiêu phát triển của ứng dụng, nó tự động tạo ra rào cản trong giai đoạn tăng trưởng ban đầu. Điều này làm nảy sinh vấn đề khi một giao dịch có giá trị thấp hoặc bằng không lại có chi phí tương đương với một giao dịch trị giá hàng triệu đô.

Thử nghiệm nhiều ứng dụng mới là yếu tố quan trọng để tạo ra hiệu ứng mạng lưới và thúc đẩy sự chấp nhận đại trà. Tại sao các thử nghiệm memecoin lại bùng nổ trên Solana? Vì chi phí giao dịch rẻ trên Solana đã tạo điều kiện cho các nhà phát triển mới và các ứng dụng như pump.fun phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, điều này chỉ khả thi khi hạ tầng có thể đáp ứng hoặc vượt quá nhu cầu về không gian khối. Dù vậy, Solana vẫn sử dụng mô hình kinh tế dựa trên gas. Khi nhu cầu tăng vọt, giá gas của Solana chắc chắn cũng sẽ tăng, dẫn đến những vấn đề tương tự như các hệ sinh thái khác dựa trên gas.

Bằng cách loại bỏ mô hình kinh tế tập trung vào gas, chúng ta có thể làm tốt hơn nhiều. Chúng ta có thể thiết kế một mô hình kinh tế mới, không chỉ thúc đẩy thử nghiệm mà còn tối đa hóa doanh thu giao thức trên Saga.

Thiết kế một mô hình kinh tế tốt hơn

Mô hình kinh tế tập trung vào thanh khoản của Saga được thiết kế từ gốc để thúc đẩy tăng trưởng theo cấp số nhân của toàn bộ hệ sinh thái. Trong ngành công nghệ, các nền tảng thành công thường áp dụng những chiến lược đã được kiểm chứng để tận dụng hiệu ứng mạng lưới nhằm mở rộng quy mô: các dự án thành công dẫn đến nhiều dự án mới, và những dự án này tiếp tục tạo ra thành công trong tương lai.

Tất cả bắt đầu bằng việc nền tảng tối đa hóa khả năng tiếp cận bằng cách trợ cấp và loại bỏ chi phí ban đầu cho các nhà phát triển mới. Điều này mở ra cơ hội cho hàng loạt thử nghiệm mới. Nền tảng cung cấp cho các nhà phát triển những công cụ tốt nhất để họ thành công và xây dựng doanh nghiệp của riêng mình trên nền tảng đó. Khi các nhà phát triển bắt đầu tạo ra lợi nhuận, nền tảng sẽ chia sẻ một phần giá trị được xây dựng trên đó. Doanh thu của nền tảng sau đó sẽ được tái đầu tư để thu hút những nhà phát triển mới tham gia vào hệ sinh thái.

Mô hình kinh tế tập trung vào thanh khoản của Saga tối đa hóa giá trị cho hệ sinh thái Saga và giao thức Saga bằng cách áp dụng chiến lược đã được kiểm chứng trong ngành công nghệ ngày nay:

Tối đa hóa thử nghiệm bằng cách khiến Saga miễn phí hoặc cực kỳ rẻ để bắt đầu.
Tối đa hóa thành công của dự án bằng cách cung cấp cho các nhà phát triển các công cụ tốt nhất để thành công, ngay cả khi chưa có tiềm năng kiếm tiền.
Tối đa hóa lợi ích chia sẻ khi các dự án bắt đầu tạo ra doanh thu.

Tối đa hóa thử nghiệm với hạ tầng miễn phí

Giai đoạn đầu tiên trong mô hình kinh tế token mới của Saga nhằm thu hút càng nhiều thử nghiệm càng tốt trong hệ sinh thái Saga. Trái ngược với hầu hết các hệ sinh thái blockchain khác, Saga được thiết kế để khiến chi phí hạ tầng trở nên rẻ hoặc gần như miễn phí.

Hệ thống kinh tế token của Saga được chia thành hai phần:

Phần giao diện phía trước (từ người dùng đến nhà phát triển ứng dụng)
Phần hạ tầng phía sau (từ nhà phát triển ứng dụng đến Saga).

Mô tả chi tiết về cơ chế này có thể được tìm thấy trong token paper của chúng tôi.

Ở phía hạ tầng phía sau, nhà phát triển sẽ trả phí trực tiếp cho các validator để khởi chạy và duy trì chainlet. Phí chainlet này được thiết kế để trở thành một dạng hàng hóa tương tự như dịch vụ AWS instance.

Ở phía giao diện phía trước, Saga không thu phí gas từ người dùng cuối. Khác với các hệ thống kinh tế token dựa trên gas khác, tất cả phí giao dịch từ người dùng có thể được thanh toán bằng bất kỳ token nào và 100% sẽ được hoàn lại cho nhà phát triển. Điều này cho phép nhà phát triển cung cấp trải nghiệm blockchain hoàn toàn không mất chi phí cho người dùng bằng cách tái sử dụng các token gas.

Trong giai đoạn đầu phát triển sản phẩm, thử nghiệm là chìa khóa thành công. Khả năng tiếp cận hạ tầng blockchain dễ dàng và chi phí thấp là yếu tố sống còn đối với các dự án giai đoạn đầu. Doanh thu giao thức của Saga có thể được sử dụng để giảm thiểu (thậm chí loại bỏ) chi phí chainlet cho các dự án mới. Quy trình này tạo ra một động lực lành mạnh, nơi các dự án có lợi nhuận sẽ trợ cấp chi phí hạ tầng cho các dự án mới. Giảm rào cản gia nhập sẽ thúc đẩy nhiều hoạt động xây dựng và thử nghiệm hơn, từ đó dẫn đến nhiều dự án thành công hơn và tiếp tục trợ cấp chi phí cho thế hệ nhà phát triển tiếp theo.

Khác với các hệ sinh thái blockchain dựa trên gas, nơi các ứng dụng mới bị áp lực phải tạo ra doanh thu ngay lập tức, thiết kế kinh tế token của Saga tạo ra một môi trường nơi các ứng dụng không phải chịu áp lực tạo ra doanh thu giao thức ngay từ đầu. Nhà phát triển có thể tập trung vào việc cải thiện ứng dụng để trở thành sản phẩm tốt nhất cho người dùng hoặc thử nghiệm nhiều phiên bản khác nhau để tìm ra sản phẩm phù hợp với thị trường.

Bằng cách khuyến khích thử nghiệm, Saga sẽ trở thành trung tâm cho những ý tưởng ứng dụng mới lạ và táo bạo trong hệ sinh thái web3. Nếu pump.fun trên Solana đã mang đến một trải nghiệm đầy phấn khích, hãy tưởng tượng tốc độ đổi mới nhanh chóng trong một hệ thống có hạ tầng miễn phí như Saga.

Tối đa hóa thành công của dự án

Từ nhóm các ứng dụng thử nghiệm mới lạ và táo bạo, một số dự án sẽ tìm được sự phù hợp với thị trường và chuyển thành các ứng dụng tạo ra doanh thu. Giai đoạn tiếp theo của mô hình kinh tế Saga được thiết kế để chuyển đổi càng nhiều thử nghiệm thành các dự án thành công càng tốt. Giao thức Saga sử dụng doanh thu từ LIL để hỗ trợ các ứng dụng mới, đảm bảo các dự án phát triển thành công trong mọi giai đoạn của vòng đời dự án.

Khởi tạo thanh khoản

Ở giai đoạn đầu, việc khởi tạo thanh khoản là yếu tố then chốt đối với các dự án thành công. LIL có thể cung cấp chương trình khớp thanh khoản và khuyến khích, trong đó giao thức tự hỗ trợ và khớp lượng thanh khoản do dự án và cộng đồng huy động. Ví dụ: tưởng tượng một token mới nổi trên Saga có tên là $PUMP. Một ứng dụng mới cần khởi tạo thanh khoản sẽ chứng kiến khối lượng giao dịch $PUMP tăng lên trên LIL khi người dùng trong hệ sinh thái di chuyển token đến và đi từ các DEX. Các giao dịch xuyên chuỗi của LIL này sẽ dần tích lũy token $PUMP, cũng như $SAGA và các stablecoin khác từ các khoản phí được thu bởi LIL. Các khoản tích lũy này có thể được sử dụng để khởi tạo và khớp thanh khoản trong hệ sinh thái.

Một hệ sinh thái lành mạnh là một hệ sinh thái có thanh khoản dồi dào. Bằng cách dành doanh thu giao thức để sở hữu thanh khoản, giao thức Saga có thể tham gia vào các cơ hội yield-farming và phát triển cùng với hệ sinh thái.

Hỗ trợ thu hút người dùng

Giao thức Saga cũng giúp các dự án trong việc thu hút người dùng. Saga đã và đang thực hiện, cải tiến các chiến dịch Power Level Over 9000 airdrop, nhằm kết nối cộng đồng trong toàn bộ hệ sinh thái Saga, đảm bảo sự tăng trưởng của toàn hệ sinh thái. Càng nhiều ứng dụng thành công trên Saga, hoạt động kinh tế trong hệ sinh thái càng lớn, và cuối cùng sẽ tạo ra nhiều doanh thu hơn cho giao thức Saga.

Hỗ trợ vòng đời của dự án

Trong vòng đời phát triển của các dự án được triển khai trên Saga, giao thức có thể phân bổ nguồn lực vào các điểm đến khác như marketplace NFT, thị trường cho vay, stablecoin, và các sản phẩm DeFi khác, tùy thuộc vào nhu cầu của dự án và hệ sinh thái. Sự tham gia của giao thức không chỉ giúp xây dựng các ứng dụng thành công mà còn thúc đẩy sự ra đời của các dự án DeFi có thể khai thác thanh khoản được khóa trong LIL.

Với mô hình kinh tế tập trung vào thanh khoản của Saga, giao thức không chỉ phát triển nhờ doanh thu từ các nền tảng DeFi mà còn mở ra những cách mới để khóa và sử dụng token $SAGA trong hệ sinh thái.

Hỗ trợ vào thời điểm quan trọng

Bằng cách hỗ trợ các ứng dụng khi họ cần nó nhất, Saga sẽ trở thành trung tâm của các dự án thành công nhất trong hệ sinh thái web3.

Tối đa hóa lợi ích chia sẻ

Giai đoạn cuối cùng trong mô hình kinh tế của Saga là khi Saga hiện thực hóa doanh thu giao thức. Việc tích lũy giá trị bằng cách thu phí gas không phải là chiến lược tối ưu hóa giá trị. Thay vào đó, các giao thức nên tối ưu hóa thành công của ứng dụng và hệ sinh thái, sau đó chia sẻ lợi ích từ thành công đó. Điều này mang lại lợi ích lớn hơn vì lợi ích chia sẻ từ các dự án thành công có thể có giá trị gấp nhiều lần so với một khoản phí nhỏ thu được từ các dự án thất bại.

Trên Saga, một ứng dụng có thể khởi chạy trên chainlet với chi phí rất rẻ. Tuy nhiên, ngay khi bất kỳ token nào được cầu nối thông qua LIL, Saga sẽ trích một phần nhỏ từ toàn bộ hoạt động diễn ra trong LIL. Một dự án thử nghiệm mới sẽ được sử dụng LIL gần như miễn phí, bởi vì giá trị của token thử nghiệm mới này ban đầu gần như không đáng kể. Tuy nhiên, LIL vẫn tiếp tục tích lũy các token thử nghiệm này khi chúng luân chuyển trong hệ sinh thái, và một số trong đó được kỳ vọng sẽ trở nên cực kỳ có giá trị.

Tại thời điểm này, giao thức Saga có thể xây dựng một kế hoạch cho các token (nay đã có giá trị). Như đã thảo luận ở các phần trước, doanh thu giao thức tích lũy sẽ được tái đầu tư vào hệ sinh thái Saga để tối đa hóa thử nghiệm và thành công của dự án. Có rất nhiều chính sách và kết hợp mà giao thức Saga có thể thực hiện với lượng doanh thu này, bao gồm:

Giữ lại như ngân quỹ giao thức.
Triển khai để tạo thêm doanh thu từ các tài sản đang nắm giữ thông qua DEX, thị trường cho vay, v.v.
Bán để tài trợ cho các sáng kiến khác nhau trong hệ sinh thái Saga.
Mua và đốt, từ đó giảm tổng nguồn cung token Saga.
Phân phối dưới dạng airdrop để tiếp tục mở rộng dự án và hệ sinh thái Saga.

Tất cả các chính sách này đều thúc đẩy hiệu ứng mạng lưới mạnh mẽ hơn trong hệ sinh thái Saga. Các dự án thành công sẽ dẫn đến nhiều dự án mới hơn, và các dự án mới này lại tiếp tục tạo ra thành công lớn hơn theo thời gian.

Bằng cách tích lũy giá trị khi các ứng dụng thành công, Saga sẽ trở thành trung tâm tích lũy giá trị lớn nhất trong hệ sinh thái web3.

Chuẩn bị mô hình doanh thu tiền điện tử cho việc chấp nhận đại trà

Làm sao chúng ta biết mô hình kinh tế này sẽ thành công? Chúng ta biết điều này vì nó đã được chứng minh trong thế giới thực. App Store của Apple trên iPhone là một ví dụ hoàn hảo về một mô hình kinh tế thành công, tuân theo các nguyên tắc thiết kế tương tự. App Store là một hệ sinh thái sôi động với hàng triệu ứng dụng. Nó đã tạo ra một thế hệ ứng dụng di động mới có khả năng tạo ra doanh thu, trong khi vẫn mang lại hàng tỷ đô la lợi nhuận cho Apple. Vậy Apple đã làm điều đó như thế nào?

Thứ nhất, Apple hạ thấp rào cản gia nhập cho các nhà phát triển nhằm thu hút một cộng đồng nhà phát triển đông đảo. Các nhà phát triển ứng dụng có thể truy cập toàn bộ hệ sinh thái iPhone gần như miễn phí. Điều này khuyến khích thử nghiệm, vì bất kỳ ai cũng có thể phát triển ứng dụng mới. Quá trình này dẫn đến sự cạnh tranh mạnh mẽ, thúc đẩy các ứng dụng tốt hơn nổi bật trong App Store. Những ứng dụng thử nghiệm hôm nay có thể trở thành Candy Crush của ngày mai.

Thứ hai, Apple cung cấp cho tất cả nhà phát triển các công cụ tốt nhất để xây dựng ứng dụng, ngay cả khi ứng dụng đó chưa có tiềm năng kiếm tiền. Apple không ép buộc nhà phát triển phải kiếm doanh thu từ sản phẩm của họ. Thực tế, những ứng dụng miễn phí mãi mãi lại được khuyến khích trên App Store và thường trở thành các ứng dụng phổ biến nhất.

Cuối cùng, khi các ứng dụng đã sẵn sàng kiếm tiền, Apple chia sẻ lợi nhuận từ sự thành công của dự án. Apple nhận một phần nhỏ từ mỗi đô la được tạo ra trên nền tảng của mình. Hiệu ứng mạng tự nhiên diễn ra khi việc thử nghiệm dẫn đến các ứng dụng tốt hơn, từ đó mang lại nhiều doanh thu hơn cho Apple về lâu dài.

Đây chính là hiệu ứng mạng mà mô hình kinh tế mới của Saga mang lại. Saga giới thiệu một hệ thống kinh tế thành công và lợi nhuận cao, đã được chứng minh là hiệu quả trong thế giới thực, vào hệ sinh thái blockchain.

Kết luận

Về mặt lịch sử, doanh thu của một hệ sinh thái tuân theo nguyên tắc Pareto: khoảng 20% hoạt động tạo ra 80% giá trị. Hệ thống kinh tế của một giao thức có thể sử dụng phí gas để tối đa hóa lợi nhuận từ các dự án kém thành công, từ đó kìm hãm sự đổi mới và thử nghiệm. Hoặc giao thức có thể áp dụng một hệ thống kinh tế tập trung vào thanh khoản tốt hơn, giúp blockchain dễ tiếp cận hơn, tối đa hóa thử nghiệm và tăng tốc độ chấp nhận ứng dụng, cuối cùng chia sẻ lợi ích từ những dự án thành công nhất.

Với Saga, giao thức không còn phải cản trở sự phát triển và chấp nhận của dự án. Cho dù đó là các trường hợp sử dụng trong gaming, giải trí, DeFi, mạng xã hội hay lĩnh vực khác, Saga là hạ tầng lý tưởng nhất dành cho các nhà phát triển.

Saga Liquidity Integration Layer - Phần 02

Table of contents