Giới thiệu
Trong chu kỳ phát triển gần đây, khi số lượng chuỗi, L2, rollups và các cơ sở hạ tầng cơ bản khác tăng lên một cách đáng kể, vấn đề phân mảnh thanh khoản đã trở thành một rào cản không thể di chuyển trong hệ sinh thái blockchain. Các công nghệ mới như chain abstraction, intents và các giải pháp tổng hợp đã xuất hiện nhằm giải quyết thách thức này. Tuy nhiên, hầu hết các giải pháp này đều yêu cầu hạ tầng được thiết lập thủ công, dẫn đến trải nghiệm không tối ưu cho cả nhà phát triển lẫn người dùng.
Saga là một giao thức Layer 1 cho phép các nhà phát triển tự động triển khai chainlet, cung cấp khả năng mở rộng ngang vô hạn cho các ứng dụng. Nhưng liệu “khả năng mở rộng ngang vô hạn” của Saga có đồng nghĩa với “phân mảnh thanh khoản vô hạn” không?
Trong bài viết này, chúng tôi giới thiệu Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga (LIL), giải pháp giải quyết vấn đề phân mảnh thanh khoản.
Vì sao thanh khoản tự nhiên bị phân mảnh trong bối cảnh hiện tại?
Phân mảnh thanh khoản xảy ra do thiếu khả năng kết hợp giữa các ứng dụng trên hai chuỗi khác nhau. Trong một L1 chung, mọi ứng dụng đều có thể kết hợp đầy đủ: khi một ứng dụng mới được triển khai, nó tự động có quyền truy cập vào tất cả các ứng dụng khác đã triển khai trên L1 đó. Vì lý do này, phân mảnh thanh khoản không phải là vấn đề trong một L1 duy nhất.
Tuy nhiên, trong một thế giới đa chuỗi mở rộng ngang, mọi thứ trở nên phức tạp hơn nhiều. Tối thiểu, nhà phát triển phải thiết lập cầu nối thủ công giữa các chuỗi mà họ muốn tương tác. Ngay cả khi cầu nối đã được thiết lập, các tương tác xuyên chuỗi vẫn gặp phải vấn đề về trải nghiệm người dùng.
Lý do là vì có ba bên liên quan riêng biệt trong mỗi tương tác xuyên chuỗi:
- Chuỗi nguồn
- Nhà vận hành cầu nối
- Chuỗi đích
Mỗi bên này lại là một tập hợp các dự án độc lập và hoạt động theo các mô hình kinh tế, kỹ thuật khác nhau, khiến việc triển khai trở nên phức tạp.
Nếu một ứng dụng trên Chuỗi A muốn truy cập thanh khoản trên Chuỗi B, nhà phát triển phải đối mặt với:
- Hạn chế về công nghệ
- Chi phí cầu nối (phí cầu nối)
- Phí giao dịch từ validator trên cả Chuỗi A và Chuỗi B
- Ba luồng UX khác nhau từ ba bên liên quan Tuy nhiên, thanh khoản được tập trung tự nhiên trong Chuỗi A có thể dễ dàng kết hợp với tất cả ứng dụng trên chính Chuỗi A. Vì vậy, thanh khoản sẽ có xu hướng tập trung trong một chuỗi thay vì mở rộng sang các chuỗi khác. Kết quả là thanh khoản bị phân mảnh.
Giải pháp là gì? Khôi phục khả năng kết hợp giữa các chuỗi chính là chìa khóa giải quyết vấn đề phân mảnh thanh khoản. Khi thanh khoản trên Chuỗi B dễ dàng truy cập như trên Chuỗi A, phân mảnh thanh khoản sẽ không còn là vấn đề.
Phân mảnh thanh khoản trong Saga
Trong Saga, nhà phát triển có thể yêu cầu một chainlet chỉ với một giao dịch đơn giản. Validator sẽ giám sát mạng chính Saga và tự động cung cấp chainlet mới mà không cần can thiệp thủ công.
Tuy nhiên, khi các ứng dụng được triển khai trên các chainlet khác nhau, thanh khoản vẫn có nguy cơ bị phân mảnh. Nhờ kiến trúc tích hợp độc đáo, Saga ở vị thế lý tưởng để giải quyết vấn đề này.
Giới thiệu Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga
LIL (Liquidity Integration Layer) của Saga đưa khả năng kết hợp tự động vào hệ sinh thái Saga. Khi một chainlet mới được khởi chạy, nó sẽ tự động kết nối với LIL. Thông qua LIL, chainlet mới này sẽ ngay lập tức có quyền truy cập vào các token, dịch vụ và ứng dụng trên các chainlet khác cũng như các hệ sinh thái bên ngoài Saga.
LIL là sự kết hợp của bốn sản phẩm đổi mới:
- Cầu nối tự động từ LIL đến mọi chainlet
- Bộ định tuyến xác định trung tâm chuẩn cho dòng thanh khoản
- Middleware chuyển tiếp gói tự động định tuyến
- Hooks cho phép thực thi hợp đồng thông minh xuyên chuỗi
Bằng cách kết hợp bốn sản phẩm này, Lớp Tích Hợp Thanh Khoản (LIL) cho phép các nhà phát triển:
- Đưa USDC, SAGA hoặc ETH vào chainlet của nhà phát triển
- Mint token trên một chainlet và, chỉ với một lệnh đơn giản, gửi token đến DEX, hoán đổi thành token khác, sau đó chuyển token đã hoán đổi quay trở lại chainlet của nhà phát triển
- Mint NFT trên một chainlet và, chỉ với một API duy nhất, đưa NFT đến marketplace và niêm yết NFT để bán
Mặc dù các nhà phát triển triển khai ứng dụng trên chainlet riêng của mình, LIL vẫn cung cấp quyền truy cập tự động vào các ứng dụng trên tất cả các chain và hệ sinh thái khác. Thông qua LIL, các nhà phát triển cuối cùng có thể lựa chọn cả khả năng kết hợp lẫn khả năng mở rộng.
Lớp Tích Hợp Thanh Khoản được thiết kế để:
- Tất cả cơ sở hạ tầng được cung cấp tự động và có sẵn ngay lập tức
- Tin nhắn định tuyến từ các chainlet thông qua LIL và ngược lại được quản lý tự động
- Nhà phát triển có thể tương tác thông qua API / UX đơn giản và thống nhất để truy cập LIL
- Thực thi xuyên chuỗi cho phép các ứng dụng có khả năng kết hợp trên toàn hệ sinh thái Saga
Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về những đổi mới đã giúp tạo nên Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga.
Các đổi mới trong LIL của Saga
Những đổi mới trong Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga
Đổi mới thứ nhất: Triển khai cầu nối tự động
Khả năng tiếp cận thanh khoản dễ dàng phụ thuộc vào việc thiết lập hạ tầng cầu nối tự động. Trước khi có Lớp Tích Hợp Thanh Khoản của Saga, các nhà phát triển chỉ có hai lựa chọn: tự triển khai và vận hành cầu nối hoặc thuyết phục một đối tác cầu nối hỗ trợ chain của họ. Cả hai lựa chọn này đều không lý tưởng: vận hành một cầu nối vô cùng phức tạp và rủi ro, trong khi thuyết phục đối tác hỗ trợ chainlet mới có thể mất nhiều tháng. Vậy liệu có cách nào để tự động hóa quá trình triển khai cầu nối không?
Như đã đề cập trước đó, tự động hóa cầu nối thường là một nhiệm vụ khó khăn vì có ba bên liên quan riêng biệt tham gia vào quá trình này:
- Chuỗi nguồn
- Nhà vận hành cầu nối
- Chuỗi đích
Thông thường, mỗi bên liên quan lại là một tập hợp các dự án độc lập, hoạt động theo các mô hình kỹ thuật và kinh tế khác nhau, điều này làm cho việc triển khai trở nên phức tạp hơn rất nhiều.
Tuy nhiên, trong Saga, mọi thứ trở nên đơn giản hơn rất nhiều. Chuỗi nguồn và chuỗi đích đều được vận hành bởi cùng một tập hợp các validator. Bằng cách nhúng trực tiếp logic chuyển tiếp cầu nối vào mã nhị phân của validator, các validator có thể vận hành cầu nối một cách tự động. Khi được tích hợp, dịch vụ của validator sẽ bao gồm cả việc vận hành cầu nối trong hệ sinh thái Saga một cách tự nhiên.
Saga là một trong những blockchain đầu tiên có hạ tầng cầu nối tích hợp ở cấp độ giao thức.
Giải pháp cầu nối tích hợp ở cấp độ giao thức của Saga tự động hóa việc cung cấp cầu nối Inter-Blockchain Communication (IBC) trong hệ sinh thái Saga. Nhà phát triển không cần thực hiện bất kỳ thao tác nào ngoài việc khởi chạy chainlet của họ.
Một lợi ích quan trọng khác của cầu nối tích hợp là, do cả chuỗi nguồn và chuỗi đích đều được vận hành bởi cùng một tập hợp validator, các cầu nối trong Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga sẽ hoàn toàn miễn phí và không tốn phí gas đối với nhà phát triển. Những lợi ích này mang lại trải nghiệm giao diện (UI) và trải nghiệm người dùng (UX) thân thiện hơn cho cả nhà phát triển và người dùng cuối của Saga.
Đổi mới thứ hai: Định tuyến thanh khoản tự động
Mặc dù các cầu nối tự động và miễn phí trong hệ sinh thái Saga là một bước tiến lớn, nhưng các tuyến đường chuẩn (canonical routes) đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập cấu trúc mạng lưới. Về mặt kỹ thuật, việc kết nối trực tiếp mọi chainlet với các chainlet khác là khả thi nhờ vào cơ chế cầu nối tự động của Saga. Tuy nhiên, cấu trúc mạng có thể nhanh chóng trở nên quá phức tạp do các vấn đề liên quan đến tính hoán đổi token (token fungibility).
Ngoài các kết nối giữa các chainlet trong hệ sinh thái Saga, nhà phát triển cũng cần cầu nối đến các hệ sinh thái bên ngoài như Ethereum, Solana, v.v. Trong một thế giới lý tưởng, mỗi chainlet không cần phải tự thiết lập cầu nối thủ công đến các hệ sinh thái khác nhau. Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga tự động hóa quá trình này bằng cách tạo ra một bộ định tuyến (LIL Chainlet).
LIL Chainlet thực chất chỉ là một chainlet khác mà tất cả các cầu nối sẽ đi qua. Nhờ giải pháp cầu nối tích hợp ở cấp độ giao thức, mọi chainlet đều được tự động kết nối với LIL Chainlet. Thông qua đó, tất cả chainlet sẽ tự động có quyền truy cập vào bất kỳ hệ sinh thái nào được kết nối với LIL Chainlet. Với cấu trúc này, hệ sinh thái Saga mang lại cảm giác kết hợp liền mạch tương tự như trên một L1 duy nhất!
Đổi mới thứ ba: Chuyển tiếp gói tự động
Với LIL Chainlet, các tuyến đường chuẩn (canonical routes) đã được thiết lập trong hệ sinh thái Saga. Tuy nhiên, cấu trúc này lại phát sinh một vấn đề mới: mỗi giao dịch cầu nối hiện tại cần ít nhất hai bước. Ví dụ: một giao tiếp đơn giản từ Chainlet A đến Chainlet B sẽ cần một giao dịch cầu nối từ Chainlet A đến LIL Chainlet, sau đó là một giao dịch khác từ LIL Chainlet đến Chainlet B.
Thông thường, trải nghiệm người dùng cho các cầu nối multi-hop như vậy không hề mượt mà. Nhà phát triển hoặc người dùng phải chờ xác nhận hoàn tất bước đầu tiên trước khi tự khởi chạy giao dịch cầu nối thứ hai. Điều này không chỉ gây phiền toái về mặt kỹ thuật mà còn buộc người dùng phải hiểu rõ cấu trúc hạ tầng của hệ thống cầu nối.
Chúng ta có thể giải quyết vấn đề trải nghiệm người dùng này bằng cách sử dụng chuyển tiếp gói tự động (packet forwarding).
Chuyển tiếp gói IBC cho phép thực hiện các giao dịch cầu nối nhiều bước (multi-hop) bằng cách sử dụng trường memo (tương tự như calldata trên Ethereum) của một giao dịch. Lớp Tích Hợp Thanh Khoản có thể tự động liên kết nhiều yêu cầu chuyển tiếp (forward requests) theo chuỗi để định tuyến qua cấu trúc chuyển tiếp của hệ thống. Với LIL Chainlet, các tuyến đường trong hệ sinh thái Saga tương đối đơn giản. Tất cả các tuyến luôn bắt đầu bằng một đường dẫn xuống LIL Chainlet. Về cơ bản, LIL Chainlet không có chức năng nào khác ngoài việc định tuyến, vì vậy tất cả các tuyến cuối cùng sẽ kết thúc tại một chain khác (dù là một chainlet hay một hệ sinh thái bên ngoài).
Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga tự động hóa quá trình định tuyến trong hệ sinh thái Saga và mang đến giao diện (UI) và trải nghiệm người dùng (UX) mượt mà cho cả nhà phát triển lẫn người dùng cuối.
Đổi mới thứ tư: Thực thi tự động xuyên chuỗi
Phần cuối cùng của một hệ thống kết hợp hoàn chỉnh là khả năng truy cập các ứng dụng trên bất kỳ chain nào từ bất kỳ chainlet nào. Khi một thông điệp được chuyển qua LIL đến chuỗi đích, nhà phát triển sẽ cần khả năng tự động thực thi giao dịch trên chuỗi đích. Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga thực hiện điều này bằng cách sử dụng ADR-8 actor callbacks.
Actor callbacks về mặt khái niệm tương tự như chuyển tiếp gói tin (packet forwarding), trong đó một giao dịch cụ thể sẽ được thực thi trên chuỗi đích sau khi hoàn thành một chuỗi giao dịch khác (ví dụ như các giao dịch cầu nối). Bằng cách sử dụng IBC hooks, chúng ta có thể nhúng bất kỳ giao dịch EVM nào vào cùng với giao dịch định tuyến để thực thi khi gói tin đến chainlet đích.
Nếu Chainlet B có triển khai một hợp đồng thông minh DEX (như Uniswap), bất kỳ chainlet nào khác cũng có thể sử dụng Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga để tự động điều hướng tài sản đến Chainlet B, thực hiện hoán đổi token, rồi chuyển token đã hoán đổi trở lại chainlet ban đầu. Trên thực tế, với khả năng thực thi xuyên chuỗi, Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga đã giới thiệu tính kết hợp ứng dụng cho tất cả chainlet. Bất kỳ hợp đồng thông minh nào được triển khai trên bất kỳ chainlet nào trong hệ sinh thái Saga đều tự động và ngay lập tức có thể truy cập được bởi mọi nhà phát triển.
Kết luận
Bằng cách kết hợp bốn đổi mới trên, Lớp Tích Hợp Thanh Khoản Saga (LIL) có khả năng tự động giải quyết vấn đề về tính kết hợp và phân mảnh thanh khoản. Điều kỳ diệu của LIL nằm ở khả năng truy cập tự động — các nhà phát triển không cần thực hiện bất kỳ thao tác thủ công hay bổ sung nào ngoài việc khởi chạy chainlet. Một chainlet khi được tạo ra sẽ được tích hợp sẵn tất cả các tính năng của LIL.
Saga không phải là giao thức blockchain phi tập trung đầu tiên và duy nhất hướng tới khả năng mở rộng ngang. Các giải pháp như appchains (Cosmos, Avax Subnet, Polkadot) và rollups (Ethereum L2s, RaaS, Polygon CDK) đều là các thiết kế mở rộng ngang hiện có. Tuy nhiên, hầu hết các giải pháp này đều đưa ra những thách thức và sự phức tạp không thể vượt qua cho các nhà phát triển, đặc biệt là vấn đề phân mảnh thanh khoản.
Khả năng mở rộng ngang mà đi kèm với sự phức tạp không thể giải quyết cho nhà phát triển chỉ là một lời hứa hẹn về khả năng mở rộng lý thuyết. Trên thực tế, một giao thức blockchain chỉ có thể mở rộng khi nó dễ sử dụng. Một cơ sở hạ tầng thực sự mở rộng cần không chỉ có khả năng mở rộng ngang mà còn phải là sản phẩm mà mọi người thực sự sẽ sử dụng.
Điểm khác biệt của Saga chính là cách tiếp cận tích hợp toàn diện đối với khả năng mở rộng ngang. Trong Unblock Manifesto, chúng tôi đã vạch ra cách tiếp cận dựa trên nền tảng của Saga để thúc đẩy sự đổi mới trong không gian web3 bằng cách tập trung vào nhu cầu của nhà phát triển và tính dễ sử dụng.
Sứ mệnh của Saga là tích hợp trải nghiệm sản phẩm hoàn chỉnh và cung cấp khả năng mở rộng thực tiễn cho các nhà phát triển.
Với Saga, các nhà phát triển cuối cùng có thể lựa chọn cả khả năng kết hợp lẫn khả năng mở rộng. Dù đó là lĩnh vực gaming, giải trí, DeFi, mạng xã hội hay các trường hợp sử dụng khác, Saga chính là hạ tầng lý tưởng dành cho các nhà phát triển.
Bằng cách kết hợp các giải pháp thiết thực và khả dụng với khả năng mở rộng ngang, Saga thực sự mở khóa tiềm năng “vô hạn” trong khả năng mở rộng ngang vô hạn.